مناظره دو دانشمند اهل سنت درباره حقانیت حضرت مهدی(عج)

مناظره دو دانشمند اهل سنت درباره حقانیت حضرت مهدی(عج)

مهدویت حقیقتی انگار ناپذیر است به طوری که گاه بعضی از دانشمندان اهل سنت بدان اعتراض کرده اند خردمندی از میان خودشان به او پاسخ داده است.

خبرگزاری شبستان: اعتقاد به مهدویت از جمله حقایق و ذخائری است که خداوند افتخار آن را به دیم مبین اسلام عطا فرموده است از این رو دانشمندان و بزرگان هردو مذهب اهل تسنن و تشیع در شرایطی که بدان حمله ای صورت گرفته به دفاع برخواسته اند.

ابن خلدون، از دانشمندان قرن هشتم و صاحب تاریخ معروف در مقدمه تاریخ خود مى گوید: بدان که بین همه مسلمانان مشهور است که با گذشت روزگاران ناگزیر در آخر زمان مردى از اهل بیت ظهور مى کند که دین را یارى و عدالت را آشکار مى سازند و مسلمانان از او پیروى مى کنند وى بر ممالک اسلامى استیلا مى یابد و مهدى نامیده مى شود و خروج دجال و حوادث پس از او که از نشانه هاى مسلم قیامت است بعد از ظهور وى اتفاق مى افتد و عیسى بعد از فرود مى آید و دجال را مى کشد و یا همزمان با ظهور مهدى فرود مى آید و او را در کشتن دجال یارى مى نماید و در نماز به مهدى اقتدا مى کند. (1)

آنگاه ابن خلدون بیست و هفت روایت را که درباره مهدى (ع) آمده است مورد بررسى قرار مى دهد و در مورد برخى از روایان آن انتقاد مى کند و در پایان مناقشات خود، این عبارت را مى آورد. این است همه روایاتى که راویان در شان مهدى (ع) و ظهور وى در آخر زمان آورده اند، و چنانکه ملاحظه نمودى بجز اندکى، بقیه خالى از نقد و انتقاد نیست.(2)

سپس برخى از آرای اهل تصوف را درباره مهدى منتظر مورد نقد و بررسى قرار داده و آنگاه بحث خود را با این گفتار پایان مى دهد.

و حقیقتى که شایان ذکر است اینکه هیچ دعوتى نسبت به دین و حکومت کامل نمى شود مگر با وجود قدرت و حمایت قبیله اى که از آن پشتیبانى و دفاع کنند تا آنکه امر خدا در آن آشکار گردد.

و این مطلب را قبلا بیان کردیم و با براهین قطعى نشان دادیم که همبستگى شدید فاطمى ها و حتى قریش در سراسر جهان بکلى متلاشى شد و ملت هاى دیگرى پیدا شدند که تعصبى بالاتر از تعصب قریش داشتند مگر گروهى از طالبیان از جمله بنى حسن و بنى حسین و بنى جعفر که در سرزمین حجاز در مکه و ینبع در مدینه باقى ماند و در آن شهرها پراکنده اند و بر آن نقاط غالب هستند، آنها دسته هایى هستند که از لحاظ وطن و حکومت و راءى و عقیده بصورت متفرق و پراکنده بسر مى برند و شمار آنان به هزاران تن مى رسد.

بنابراین چنانچه ظهور این مهدى صحیح باشد دلیلى برظهور و دعوت او وجود ندارد مگر آنکه از ایشان باشد و خداوند دلهاى آنان را در پیروى از وى به یکدیگر الفت و پیوند دهد تا با قدرت تمام و حمایت کامل به ابراز دعوت خود بپردازد و مردم را به پذیرفتن آن وادار سازد اما به غیر این روش ، مانند اینکه فردى فاطمى در گوشه اى از جهان بدون حمایت و پشتیبانى (فاطمى ها) و بدون قوت و قدرت و صرفا به خاطر انتساب به اهل بیت دست به چنین دعوتى بزند، نمى تواند موفق باشد.(3)

با اینکه ابن خلدون اعتقاد به حضرت مهدى (ع) را بطور قطع رد نکرده اما آنرا بعید دانسته و در تعدادى از روایات آن مناقشه مى کند، دانشمندان نظرات وى را در این مورد و نسبت به یک عقیده اسلامى که روایات مربوط به آن مستفیض و متواتر است، ناروا و انحرافى دانسته اند و او را بدین گونه مورد سرزنش قرار داده اند که او مورخ است و تخصصى در روایت ندارد تا شایستگى این را داشته باشد که آن را مورد جرح و تعدیل و اجتهاد قرار دهد.

بزرگترین نقدى که در پاسخ او نوشته شده است کتاب "الوهم المکنون من کلام ابن خلدون" از دانشمندان محدث "احمد بن صدیق مغربى" است با بیش از یکصد و پنجاه صفحه که مؤلف مقدمه‌اى مفصل بر آن نوشته و نظریات راویان حدیث را که در صحت و تواتر روایات مربوط به حضرت مهدى است در ضمن مقدمه آورده و سپس ‍ اشکالاتى که بوسیله ابن خلدون به سندهاى بیست و هشت روایتى را که او ذکر کرده است یک به یک مورد نقد و پاسخگویى قرار داده و آنها را بى اساس و ضعیف دانسته آنگاه روایات مربوط به حضرت مهدى (ع) را تا یکصد روایت کامل کرده است.

پی نوشت:
1- مقدمه ابن خلدون، چاپ ، داراحیاء التراث العربى، ص 311
2- همان، ص 322
3- همان، ص 327. برگرفته از کتاب عصر ظهور